Trong khi một số giới trẻ Việt Nam thờ ơ với loại hình văn
hóa ẩm thực truyền thống thì nhiều người bạn nước ngoài lại tìm đến Huế nghiên
cứu và tìm hiểu một cách say mê. Đặc biệt thời gian gần đây, khi thiết kế tour du
lịch đến tham quan đất Huế, các hãng lữ hành quốc tế muốn du khách được trải
nghiệm ẩm thực Huế, từ những món ăn đơn giản chốn dân dã cho đến những món ăn cầu
kỳ nơi cung đình. Tất cả tạo nên một sắc màu và không gian ẩm thực độc đáo theo
văn hóa vùng đất cố đô.
Theo các nhà nghiên cứu về văn hóa, ẩm thực Huế cấu thành bởi
các món ăn chay, ăn ngự thiện và món ăn dân dã.
Ăn bằng… mắt
Cả nước hiện có khoảng 3.000 món ăn các loại thì đã có trên
1.700 món theo lối Huế. Bản thực đơn ngự thiện có trên vài trăm món thuộc loại
cao lương mỹ vị, được chuẩn bị và tổ chức rất tỉ mỉ, công phu và cầu kỳ. Các
món ăn dân dã phổ biến trong đời sống hàng ngày với thực đơn phong phú được người
Huế chế biến khéo léo với hương vị quyến rũ, màu sắc hấp dẫn, coi trọng phần chất
hơn lượng
Những món ăn Huế dù là dân dã đơn sơ hay cao lương mỹ vị, đều
làm cho ai đó một lần nếm qua phải xuýt xoa khen ngon để rồi lưu luyến mãi cái
hương vị khó quên đó. Dường như qua bàn tay khéo léo của người phụ nữ, món ăn
đã được thổi vào cái hồn và chút gì đó tâm linh của Huế.
Ngày nay Huế vẫn là nơi duy trì những bóng dáng xưa cũ của một
triều đại với tất cả lối sống tinh tế. Và dĩ nhiên, trong những đặc trưng văn
hóa lâu đời của Huế, cách ăn uống đã góp phần không nhỏ hình thành nét văn hóa
và phong cách con người xứ Huế.
Ăn theo lối Huế
Đối với đất Huế, ăn uống là một loại hình văn hóa được tôn
vinh. Vậy ăn thế nào mới đúng lối Huế? Người Huế ăn theo lối Huế, cách ăn uống
đã nằm trong tâm khảm của mỗi con người.
Ở Huế có rất nhiều kiểu nấu bánh canh nhưng chế biến bánh
canh theo như người làng Nam Phổ chỉ có một. Có điều lạ, trong khi nhiều món ẩm
thực dân gian khác đã lên phố, lên quán thì bánh canh Nam Phổ hầu như cứ giữ
nguyên hình ảnh của một gánh hàng rong. Ở trên gánh có một mẹt gia vị gần chục
loại như muối, bột ngọt, mắm ớt, hạt tiêu, hành lá thái nhỏ, tương ớt, ớt thái
lát được đựng trong chiếc bát nhỏ. Người bán hàng mỗi khi mở nắp nồi bánh canh,
dùng môi múc bánh canh cho khách ăn, một mùi thơm thanh nhẹ quyện lên theo gió.
Đó là sự hòa quyện của mùi bột, mùi chả tôm, cua.